اين نوشته و نصيحت معروفي است. من خيلي وقتها در تعامل با مشتريان و مديران سازمانها ياد اين نصيحت مي افتم.

خيلي اوقات وقتي نتايج تجزيه و تحليل رفتار سازماني كاركنان سازمانها را بررسي ميكنيم، (اين مختص ايران هم نيست) ميبينيم كه افراد برخي شاخصه هاي خود را نسبت به رفتار ترجيحي خودشان، اصلاح كرده اند. اين به زبان ساده يعني افت راندمان.

نكته جالب اينجاست كه اين تغيير در جهت مطلوب سازمان هم نيست، اما منشاء اصلي آن خود سازمان و مديران آن هستند.

چطور؟

اخيراً در سازماني كه خدمات مشاوره مهندسي ارائه ميدهد، در بررسي پروفايل 3 نفر از همكاران مشاهده شد كه يكي از آنها پارامتر C و ديگري پارامتر I خود را سركوب كرده است.

اين موضوع را با مدير منابع انساني سامزان مطرح كردم. اين سازمان كار مهندسي ميكند، پس خيلي طبيعي است كه افراد تمايل به ضوابط، آئين نامه و قوانين داشته باشند و عادت كرده باشند كه براي هر كاري به مرجعي قانوني مراجعه كنند.

حالا در همين سازمان،‌با انبوهي از بخشنامه ها و دستورالعملها، از افراد خواسته ميشود كه آب خوردنشان را هم با ضوابط سازمان هماهنگ كنند. پياده سازي ايزو و استانداردهاي مشابه هم به تشديد اين مسئله كمك ميكنند و C افراد را بالا ميبرند.

اما سازمان از همين آدمها انتظار دارد كه بزرگ فكر كنند،‌خلاق باشند،‌درگير چارچوبهاي عرفي و سنتي نباشند، براي مسائل راه حلهاي بديع ارائه كنند و ... اينها همه در خلاف جهت افزايش C است.

شك نيست كه در سازمانها نظم خيلي مهم است،‌ به خصوص در شركتهاي مهندسي تعهد به ضوابط و قوانين نقش اساسي دارد. اما بايد مراقب بود كه آثار جانبي اين موضوع بايد پايش شود، به بعضي افراد بايد فضا داد كه مستقل و خارج از ضوابط حركتهائي داشته باشند.

بعضي سختگيري هاي سازماني، مثل جريمه هاي سنگين براي تاخيرها، ممكن است افراد به سمت منظم بودن سوق دهد، اما در عين حال قدرت تخيل را نيز از آنها سلب ميكند. اين حالت در بخشهاي فروش خيلي صادق است.

فروش هميشه به مفهوم فروش كالا نيست، يك مدير پروژه مهندسي بايد بتواند ايده و راه حل پيشنهادي اش را به سمت مقابل بفروشد. اما با بالا بردن C و وادار كردنش به تبعيت محض از ضوابط، او را مجبور ميكنيم كه اينطور فكر كند:

وقتي تمام حرفهاي من طبق فلان استاندارد است، چه دليلي براي توضيح دادن آن و متقاعد كردن طرف مقابل هست؟

و اين تلقي خيلي خطرناك است.

خلاصه آنكه برخورد با منابع انساني سخت و پيچيده است، بايد در هر گام مراقب باشيم. تمام جوانب يك تصميم را بايد بسنجيم، بعد عمل كنيم.

سربلند باشيد